آموزش مدیریت رفتاری به کودکان ADHD

ضرورت آموزش مدیریت رفتاری والدین در کودکان دارای نقص توجه و بیش فعالی(ADHD):

در راستای پژوهش­‌های درمان مبتنی بر اصول تغییر و تعدیل رفتار، توجه درمانگران معطوف به این سؤال بوده است که والدین در رشد  فرزندان خود چقدر نقش دارند؟ در پاسخ  باید گفت که خانواده، شبکه­‌ای از الگوهای ارتباطی است که در آن والدین و کودکان طی فرآیند دو سویه با یکدیگر تعامل دارند. در این مجموعه طرفین قادرند تأثیرات بس شگرفی بر یکدیگر بگذارند. در دهه­‌های اخیر روان‌شناسان کودک و رشد تأکید بسیاری بر روابط کودک با مراقبینش در بررسی تأثیر آن بر رشد کودکان داشته­‌اند. آموزش مدیریت رفتاری به کودکان ADHD یکی از راه های کاهش تاثیر مخرب این مشکل در زندگی افراد است.

آنها واکنش­‌های متقابل را اساس رشد شناختی- هیجانی کودکان می­‌دانند و باور دارند که صمیمیت والدین خطر ابتلای کودک به اختلالات روانی را کاهش می­‌دهد. در محیط خانواده که در واقع جامعه­‌ای محدود است، کنش و واکنش­‌های میان اعضاء تأثیر به سزایی در کاهش یا افزایش مشکلات موجود دارد؛ لذا در چنین محیطی صحبت از تأثیر یک سویه (چه کودک و چه والدین) بر یکدیگر خطاست. نمی­توان صرفاً از مشکلات کودک سخن راند، حال آنکه روشن است او در یک سیستم تعاملی رشد می­‌یابد (صادقی و همکاران، 1390).

مراقبت از کودکان ADHD یک مسأله­‌ی چالش برانگیز است و درخواست­‌های مکرر آنها از والدین می­‌تواند احساس بی­‌سوادی، افسردگی، استرس روانی و فشار برای والدین آن‌ها را افزایش دهد و کل خانواده، در معرض خطر عواقب منفی مانند مشکلات جسمی و روانی و تجربیات منفی قرار دهد. در واقع والدین کودکان ADHD مسئولیت بسیار مهمی دارند؛ در شرایطی که کودک دارای علائم تحریک­‌پذیری، خلق وخوی منفی، بی­‌توجهی، عدم اطاعت، تجاوز و عدم انجام وظایف در خانه است، که این شرایط اثرات منفی مختلفی بر سیستم خانواده و سلامت والدین و کودک اعمال می­‌کند (کمالی و همکاران، 2018).

تاثیر خانواده بر اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه (ADHD)

تحقیقات نشان داده­‌اند که مشکلات خانوادگی در خانواده­‌های کودک مبتلا به ADHD در مقایسه با خانواده‌­های دارای فرزندان سالم، شامل محیط خانواده در

ضرورت آموزش مدیریت رفتاری به کودکان ADHDتعارض، افزایش استرس و افسردگی، رفتار نامناسب توأم والدین با سایر کودکان،  تعاملات نامناسب با خشونت،  افزایش بار اقتصادی و انزوای اجتماعی و عاطفی والدین بوده که می­‌تواند منجر به بروز مشکلات دائمی در روابط والدین و فرزندان شود. این موارد می­‌تواند نه تنها این مشکلاتی ایجاد کنند که  بر فرزند تأثیر می­گذارند،  بلکه خانواده و جامعه را به تبع آن تحت­ تأثیر قرار دهند.

بدین لحاظ مداخلات مختلف برای این کودکان و مراقبان آنها پیش­‌بینی و اجرا شده­‌اند. براین اساس گفته شده، جلسات آموزشی برای والدین می‌­تواند رفتارهای نامناسب در کودکان را کاهش دهد و رابطه والدین و فرزندان را بهبود بخشیده و استرس آنها را کاهش دهد. در واقع، چنین آموزشی به والدین کمک خواهد کرد تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و مشکلات آن‌ها را مؤثرتر کند علاوه بر این، آنها احساس مثبت بیشتری نسبت به رابطه­‌ی آنها با فرزندان در آنان ایجاد کند؛ تا هدف کلی آنها، افزایش دانش خود در راستای کاهش مشکلات رفتاری کودکان باشد (موسوی و همکاران، 2017).

 

‌فواید آموزش مدیریت رفتاری والدین در کودکان دارای نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD):‌

  • کاهش رفتارهایی چون بی­‌اعتنایی، نافرمانی و مشارکت نکردن کودکان.
  • کمک به والدین برای کنترل رفتارهای مشکل ساز کودک و مقابله با مشکلات عاطفی ناشی از تعامل با کودک.
  • کاهش مشکلات کودکان.
  • کمک به سایر اعضای خانواده، تا از مشکلات کودک تأثیر منفی نپذیرند (بهمنی و علیزاده،1390).

نویسنده: خانم دکتر محبوبه امیدی نژاد

 

منابع:

 

  • صادقی،اکبر. شهیدی، شهریار. خوشابی، کتایون(1390). اثربخشی آموزش مدیریت والدین را بر کارکرد خانواده کودکان دچار اختلال نقص توجه بیش فعالی.خانواده پژوهی.سال هفتم.شماره26
  • بهمنی،طاهره. علیزاده،حمید.(1390). بررسی اثر آموزش مدیریت به مادران بر بهبود شیوه­های فرزندپروری و کاهش نشانه­های اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی فرزندان. روانشناسی افراد استثنایی. سال اول. شماره اول.
  • Kamali, A. Vaghee, S.  Aemmi, S. (2018). Effect of Mother’s Emotion Regulation Strategies Training on the Symptoms of Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder.12(60), 8737-8744.
  • Mousavi, Sh. Pahlavanzadeh, S.   Mehrabi, T. (2017). The Effect of Barkley’s Family-Oriented Program on the Burden of Care on Families of Children with Attention Deficit-Hyperactive Disorder. Iran J Nurs Midwifery Res, 22(2), 123–127.

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *